"Kryzysy związane z karierą przeżywam najczęściej w niedzielne wieczory, gdy słońce zaczyna zachodzić i przepaść między nadziejami, które w sobie pokładam a rzeczywistością, ukazuje się w bolesnej okazałości" - wyznaje w swoim inteligentnym, przepełnionym humorem wystąpieniu, Alain de Botton, jeden z najchętniej czytanych współczesnych filozofów. - "Mówię o tym, gdyż uważam, że nie jest to tylko mój problem. Możecie myśleć, że się mylę, ale uważam, że żyjemy w czasach, w których każdy regularnie przeżywa kryzysy związane z tokiem życia zawodowego; chwile, gdy wszystko co wiedzieliśmy jest konfrontowane z zagrażającą rzeczywistością. Dziś pewnie łatwiej niż kiedykolwiek wcześniej zarobić na wygodne życie, za to trudniej niż kiedykolwiek zachować spokój i być wolnym od lęku związanego z karierą."

Za jedną z przyczyn tego stanu rzeczy Alain de Botton uważa nasze wysokie, jak nigdy dotąd w historii, oczekiwania wobec tego, co człowiek może osiągnąć w ciągu swojego życia - "Dzisiaj jest pewnie równie nieprawdopodobne, że ktoś stanie się tak bogaty i sławny jak Bill Gates, jak było nieprawdopodobne w XVII w. awansowanie do francuskiej arystokracji. Ale sęk w tym, że się tego  nie czuje. Wydaje się, przez magazyny i inne media, że jeśli masz energię, kilka błyskotliwych technologicznych pomysłów i garaż, ty też możesz zapoczątkować jakąś poważną sprawę."
Jeśli nie wychodzi, odbieramy to bardzo personalnie.

Aby włączyć polskie napisy uruchom film i kliknij w prostokącik, który pojawi się w prawym dolnym rogu (Subtitles). Wybierz z listy opcję „Polish” i gotowe!

"Gdy myślimy o niepowodzeniach życiowych, jednym z powodów dla których boimy się porażki, nie jest strata dochodów czy statusu. Boimy się oceny i wyśmiania przez innych ludzi." - zauważa  Alain de Botton. Taka jest cena myślenia, że każdy może wszystko.

Kiedy pomija się znaczenie zewnętrznych okoliczności w ocenie czyjegoś sukcesu lub klęski, uznając, że wszyscy jesteśmy jedynymi kowalami własnego losu, łatwo uwierzyć w sprawiedliwość niemal każdego nieszczęścia i uznać, że widać musi być ono zasłużone. Lęk przed własną porażką splata się więc  w nas z lękiem przed odrzuceniem i gotowi jesteśmy wiele zrobić, aby pozostać po stronie wygranych. Ale pewności nie ma.

Wypadki się zdarzają. Zdarzają się choroby, kataklizmy, zdrady najbliższego otoczenia. A także liczne niefortunne zbiegi okoliczności, które sprawiają, że wielu pracowitych i utalentowanych ludzi okrutnie przegrywa.

Dopiero kiedy przyjmiemy do wiadomości, że nie jesteśmy wszechmocni i że nie na wszystko mamy wpływ, możemy bez lęku przyjąć odpowiedzialność za to, co od nas zależy. Bez pewności, jaki będzie wynik naszych starań. Bez gwarancji nagrody. Ostatecznie to nasze dążenia, a nie osiągnięcia, zmieniają nas i określają kim jesteśmy. Buddyjscy mistrzowie wyrażają to w słowach, że droga jest ważniejsza niż cel.

 

Pytaj o drogę tych, którym udało się wrócić

Radzenia sobie z niepewnością w życiu zawodowym warto uczyć się od przedsiębiorców. Ludzie, którzy zrezygnowali z bezpiecznych etatów dla korzyści, w jakie wierzyli, musieli zdobyć wiedzę o sztuce przetrwania na rządzącym się nieubłaganymi prawami rynku. Poznanie reguł biznesu może dziś pomóc odnaleźć się także tym, którzy wybrali ścieżkę kariery w organizacjach. Wolniej czy szybciej, świat nieustannie się zmienia, a nowe czasy wymagają nowego sposobu myślenia.

Dobre wykształcenie nie gwarantuje już dobrej pracy. Praca na etacie nie jest już synonimem bezpieczeństwa. A zdobytą posadę stracić można z krótkim okresem wypowiedzenia. Nie ułatwia to podejmowania innych życiowych decyzji ludziom z wyobraźnią. Strategie przyjmujemy więc różne. Bagatelizujemy sytuację, dodając sobie odwagi w myślach, że skoro zawsze jakoś było, to jakoś zawsze będzie. Skaczemy na główkę. Odwlekamy. Są jednak lepsze sposoby.

 

Czego możemy nauczyć się o strategii na przykładzie biznesu?

Jeżeli masz więcej niż dwadzieścia lat, prawdopodobnie ktoś już powiedział Ci, że ciężka praca się opłaca. Że trzeba być silnym, by przetrwać. Oraz, że kto nie stawia sobie za cel sukcesu, ten planuje porażkę. Naprawdę w to wierzysz?

Gdyby prawdą było, że ciężka praca się opłaca, najlepiej zarabiałyby pielęgniarki i hutnicy. Wewnętrzną siłę rzeczywiście warto w sobie budować, jednak teoria ewolucji uczy, że przetrwać udaje się nie tyle najsilniejszym, co najlepiej przystosowującym się do zmian. A sukcesu zaplanować się nie da, choć działając strategicznie można zwiększyć szanse powodzenia wszelkich przedsięwzięć. Dobrze widać to na przykładzie biznesu.

Nikt nie płaci firmom za to, że pracują. Klienci płacą za wartość, którą otrzymują; produkty lub usługi rozwiązujące ich problemy lub odpowiadające na jakieś potrzeby. Gotowi są płacić za wygodę, bezpieczeństwo, przyjemność, czas, który zyskują dzięki kupowanym rozwiązaniom, za obniżanie kosztów, prestiż i wiele innych rzeczy. Nie obchodzi ich ile godzin firma poświęciła, żeby daną wartość wytworzyć. A skoro tak, w biznesie nie opłaca się pracować ciężko, tylko mądrze. Dlatego każda firma musi wypracować swój własny model biznesowy. Jeżeli chcesz nauczyć się takiego sposobu myślenia, to wytęż teraz uwagę.

 

Co to jest model biznesowy?

Model biznesowy to sposób, w jaki w firma zarabia pieniądze.
Składa się na niego zazwyczaj dziewięć elementów:

• Klienci; bo bez płacących Klientów żadna firma nie przetrwa zbyt długo.
• Oferowana wartość; czyli inaczej produkty lub usługi, za które Klienci gotowi są zapłacić.
• Kanały; a więc sposób, w jaki firma dostarcza swoje produkty lub usługi Klientom oraz jak się z nimi komunikuje.
• Relacje z Klientami; to jest forma kontaktu z Klientami, jego cel i częstość.
• Przychody; czyli pieniądze otrzymywane z tytułu sprzedaży, wynajmu, realizacji lub dostępu do usług, opłat za subskrypcje, licencje albo pośrednictwo.
• Kluczowe zasoby; oznaczające wszystko, co firma posiada lub z czego może korzystać, żeby realizować biznesowe cele.
• Koszty; to jest wydatki związane z prowadzeniem działalności.

 

Wszystkie elementy są ze sobą powiązane w jedną, logiczną całość. Wpisane w szablon dają ogólny obraz sytuacji firmy.

 

Szablon modelu biznesowego opracowałam na podstawie Business Model Canvas;  www.businessmodelgeneration.com Stąd możesz pobrać oryginalną matrycę.

Zmiana dowolnego elementu modelu ma wpływ na pozostałe. Na przykład, jeśli firma chce pozyskać nowych Klientów, może to zrobić przez znalezienie kolejnych osób zainteresowanych jej ofertą, wykorzystując wybrane kanały do działań reklamowych. Może też wprowadzić do asortymentu nowy produkt lub usługę, którą zainteresuje inną grupę nabywców. To jednak wiąże się z kosztami. Tymczasem pozyskanie interesantów nie jest jedynym sposobem zwiększenia przychodów. Rozwiązaniem może być sprzedaż większej ilości produktów lub usług Klientom z którymi firma ma już relację. Wyższe dochody może dać także udoskonalenie produktu i podniesienie jego ceny. Strategie mogą być różne.

Model biznesowy pozwala na analizę kondycji firmy poprzez pryzmat kluczowych dla jej istnienia elementów. Obrazując sytuację równocześnie ułatwia on planowanie działań i wybór strategii w niepewnych warunkach rynkowych.

Ale co to ma wspólnego z Tobą?
Otóż, jeśli potraktujesz karierę jak biznes i stworzysz osobisty model biznesowy, przestaniesz martwić się o przyszłość. Odkryjesz bowiem wiele możliwości, które wcześniej nie przyszły Ci do głowy.

 

Twoja kariera, Twój biznes

Osobisty model biznesowy to sposób myślenia o karierze, który pozwala zobaczyć swoje możliwości zawodowe z nowej perspektywy. Z perspektywy własnego biznesu. Kiedy udaje się nam wyjść z utartego schematu myślenia, stajemy się kreatywni. Nagle dostrzegamy szanse, których wcześniej nie było i zaczynają nam przychodzić do głowy nowe pomysły na siebie.

Myślenie przez pryzmat modelu biznesowego jest myśleniem metaforycznym, opartym na istnieniu pewnych analogii między kierowaniem karierą zawodową i przedsięwzięciem biznesowym. Siła metafory polega na tym, że pozwala nam wyobrazić sobie skomplikowane problemy przez odniesienie ich do czegoś, czego działanie jest nam znane. Trudno pokazać jak funkcjonuje kariera, ale dość łatwo jak działa firma. A wnioski nasuwają się same.

Jeśli spojrzymy na swoją karierę jak na biznes, odkryjemy, że każdego dnia coś wytwarzamy, ktoś korzysta z naszej pracy, w ten sposób zarabiamy na życie i osiągamy inne korzyści, ponosząc przy tym różne koszty. Stworzenie osobistego modelu zawodowego sprowadza się w dużej mierze do określenia, jak możesz pomóc innym w wykonywaniu zadań i rozwiązywaniu problemów, by pobierać za to wynagrodzenie.

Jeżeli aktualnie pracujesz, to niezależnie od formy zatrudnienia działasz w ramach jakiegoś modelu. Uświadomienie sobie jego kluczowych elementów pozwoli Ci lepiej kierować swoją karierą. Zauważ, że nie chodzi tu o lepsze wykonywanie zadań, choć może dojdziesz do wniosku, że  Twoje usługi nie spełniają już oczekiwań Twoich Klientów i chcesz coś z tym zrobić. Chodzi o przemyślenie, czy to, co robisz na co dzień, zbliża Cię do realizacji osobistych celów zawodowych, czy tylko realizuje plan marketingowy firmy. Może pracujesz ciężko, ale w sposób, którego nikt nie docenia.

Jeżeli w tej chwili nie masz pracy lub zastanawiasz się nad jej zmianą, tworząc osobisty model biznesowy możesz zastanowić się, gdzie szukać potencjalnych nabywców zainteresowanych korzyściami jakie daje współpraca z Tobą i jak do nich dotrzeć. Będziesz też mógł spojrzeć na rozmowę rekrutacyjną jak na spotkanie biznesowe, podczas  którego starasz się przekonać Klienta do swojej oferty, a nie jak na sądną chwilę, w której ktoś Cię ocenia. To duża ulga.

Jak stworzyć swój model biznesowy?

Niezależnie od tego, czy szukasz nowych wyzwań, jesteś zatrudniony na etacie, czy prowadzisz własną firmę, zawsze pracujesz dla siebie. Twoja kariera to Twój biznes, którego kluczowe elementy można zwizualizować za pomocą szablonu osobistego modelu biznesowego.

Szablon osobistego modelu biznesowego opracowałam na podstawie Personal Business Model Canvas; www.businessmodelyou.com Oryginalną matrycę możesz pobrać po zalogowaniu na stronie.

Określ, w jaki sposób działasz i dostosuj swoje działania do do zmian zachodzących w otoczeniu.

• Ty jesteś swoim najważniejszym zasobem
  To, kim jesteś, co wiesz, co potrafisz, czego możesz się szybko nauczyć, to Twój kapitał. Twoje wartości, mocne strony, styl i metody pracy decydują o tym, co robisz albo co mógłbyś robić, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i swoim bliskim. Więcej na ten temat możesz przeczytać w artykule "3 elementy zarządzania sobą, zamiast tysiąca technik zarządzania czasem".

  Twoje zasoby to także wszystko, co masz lub z czego możesz skorzystać w razie potrzeby. Nie doceniamy tego, co posiadamy. A przecież nie zawsze mieliśmy wykształcenie, odpowiedni wiek, by zadbać sami o siebie czy nawet stosowne ubrania do pracy! Zastanów się dobrze, a uprzytomnisz sobie jak wiele masz, choć o tym nie myślisz.

• Kto jest Twoim Klientem?
  Twoimi Klientami są wszyscy, którym jesteś potrzebny w pracy. Jeżeli nie wiesz o kogo chodzi, spróbuj kilka razy coś zawalić. Szybko się dowiesz, kogo obsługujesz.

  Twoimi kluczowymi Klientami są Ci, od których oceny zależy Twoje wynagrodzenie. Nawet jeśli ostatnie zdanie w tej kwestii należy do Twego szefa, prawdopodobnie jest jeszcze kilka innych osób, których opinia się liczy. Czy kiedykolwiek się nad tym zastanawiałeś?

• Za co Ci płacą?
  Z pośród tysiąca zadań, jakie realizujesz każdego dnia, płacą Ci tylko za kilka. Za te, do których zostałeś zatrudniony. Pamiętasz jeszcze, co to było? Czy Twój pracodawca wciąż tego potrzebuje?Prawdopodobnie wszystko inne, co robisz, jest mniej cenione.

  Problemem wielu pracowników jest konieczność wykonywania ogromnej liczby czynności, których nikt ich nie docenia, przez co brakuje im czasu na zajmowanie się sprawami mającymi niepodważalną wartość dla firmy. Gdy określisz, które z Twoich zadań są najważniejsze dla Twoich osobistych Klientów, postaraj się poświęcać im jak najwięcej czasu.

• Jak to, co robisz, pomaga innym?
  Większość ludzi patrzy na swoją pracę przez pryzmat zadań jakie wykonuje, a nie wartości, jaką mają one dla innych. To gigantyczna różnica.

  Gdy patrzysz na swoją pracę przez pryzmat zadań, przyjmujesz wynagrodzenie za robienie kopii dokumentów, rezerwowanie hoteli, przynoszenie kawy i informowanie petentów, że szef właśnie wyszedł. Kiedy widzisz swoją pracę przez pryzmat wartości, płacą Ci za skuteczność w działaniach operacyjnych, umożliwiających zarządowi realizację zadań wartych miliony. Czujesz różnicę?

• Skąd Cię znają?
  Na jakie sposoby kontaktujesz się z osobami, z którymi pracujesz? Jak mogą one wyrobić sobie zdanie o Tobie? Co można sobie o Tobie wyguglać w sieci? Jeśli Google twierdzi, że nie istniejesz, nie ma się z czego cieszyć. Dla wielu ludzi to wystarczający dowód.

  Zadziwiające, ile osób sądzi, że to, co robią publicznie po pracy nie ma wpływu na ich wizerunek zawodowy. Nawet jeśli nie wysłałeś szefowi zaproszenia do grona znajomych na Facebooku, nie licz, że Ci, którzy się w nim znaleźli, zapomną o czym ostatnio myślałeś, gdy przekroczą próg firmy.
  Więcej o budowaniu marki osobistej możesz przeczytać w artykule "Jak dostać pracę po znajomości, czyli personal branding".

• Jakie są Twoje relacje?
  W każdym miejscu pracy inny rodzaj relacji (a więc także komunikacji) postrzegany jest jako właściwy. Są miejsca, w których przyznanie się do kiepskiej soboty świadczy o braku kompetencji. Oraz takie, gdzie pogawędki przy ekspresie do kawy są częścią kultury organizacyjnej firmy.

  Niedostosowanie do reguł obowiązujących w firmowych relacjach to jedna z przyczyn dla których wielu osobom nigdy nie udaje się awansować.

• Kto Ci pomaga?
  Nikt jeszcze nie zrobił kariery sam. We wszystkim, co chcesz w życiu osiągnąć, potrzebujesz sojuszników. Więc daj się lubić za cokolwiek.

• Koszty
  Czy policzyłeś sobie kiedyś, ile musisz wydać, żeby móc zarabiać? Benzyna, bilety, wydatki reprezentacyjne, zrzutki na to czy tamto, integracyjne kanapki w firmowym barze, kurs angielskiego -  to tylko część kosztów. Jest więcej rzeczy, za które nikt Ci nie płaci. Jak stres przed prezentacją, presja niedoczasu, przymus  współpracy z kimś, kogo nie lubisz. Ponosisz też koszty alternatywne, czyli wszystko co tracisz, gdy jesteś w pracy. To jest prawdziwa cena Twojej kariery.

• Przychody
  Każda praca daje coś więcej, niż tylko pieniądze. Niezależność, poczucie własnej wartości, kontakt z ludźmi albo ciekawymi technologiami, poczucie bezpieczeństwa, bycia użytecznym, czasem władzę, wysoki status społeczny i uznanie.

  Jak oceniasz to, co zyskujesz, na tle kosztów, które ponosisz?
  Wiedz, że to pytanie zapoczątkowało niejeden proces zmian.

Jak pracować ze swoim modelem biznesowym?

Możesz wykorzystać osobisty model biznesowy do stworzenia swojej strategii rozwoju zawodowego -  także, gdy nie planujesz zmieniać pracy. Chodzi o to, byś miał poczucie, że z każdym rokiem rośnie Twoja zdolność do zarabiania pieniędzy w sposób, który Ci odpowiada.

To ważne. Myśląc o możliwości utraty pracy ludzie nie martwią się, że przez jakiś czas nie będzie ich stać na jadanie w drogich restauracjach. Większość nie myśli też o utracie dachu nad głową czy głodzie. Obawiamy się, że nie znajdziemy pracy odpowiadającej naszemu doświadczeniu i kwalifikacjom. Boimy się powrotu do smażenia frytek w McDonald'sie.

Model biznesowy pozwala spojrzeć na siebie i swoje możliwości nie przez pryzmat zadań, którymi zajmowaliśmy się do tej pory, ale przez to, co wartościowego możemy robić, żeby inni chcieli nam zapłacić. Umożliwia także dostrzeżenie, jakich kompetencji nam brakuje, na czym musielibyśmy zacząć lub przestać się skupiać, czego robić więcej lub częściej, żeby zwiększyć swoje zawodowe możliwości.

Najpierw jednak musimy wiedzieć o co nam chodzi. Wybór drogi zawsze zależy od tego, gdzie chcemy dotrzeć.

 

– Czy zechciałbyś mi powiedzieć, którędy mam teraz iść? - zapytała Alicja.

– To zależy w dużym stopniu od tego, dokąd chcesz dojść – odpowiedział Kot.

– Właściwie wszystko mi jedno – rzekła Alicja.

– W takim razie obojętne, którędy pójdziesz – odpowiedział kot z Cheshire.

 

Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów

 

Zmiana jednego elementu modelu zazwyczaj ma wpływ na pozostałe. Zawsze więc warto spróbować przewidzieć, co może się wydarzyć, kiedy podejmiemy określone działanie, by jak najlepiej się do tego przygotować.

Ryzyko wpisane jest w każdy biznes. Ale jak zauważył Will Rogers; nawet jeśli nawet znajdujesz się na właściwej drodze, ryzykujesz, że zostaniesz przejechany, gdy będziesz tam tylko siedział.
Brak decyzji to też decyzja, która ma swoje konsekwencje.

 

15 stron, które zmieni Twoje myślenie o karierze i zarabianiu pieniędzy

Za darmo. Od ręki. Wydrukuj, zaparz kawę i wypełnij. Znajdź sposób, by dzielić się ze światem tym, co w Tobie najlepsze i bierz za to pieniądze.

Ćwiczenia, które przygotowałam dla Ciebie oparte są na modelu Personal Business Model Canvas. Wracaj do nich co najmniej raz w roku. Zmieniasz się Ty, zmienia się to jak siebie postrzegasz, zmieniają się Twoje możliwości. Interpretacje bywają równie ważne, co fakty. Każdy model biznesowy sprawdza się zazwyczaj kilka lat, a później wymaga modyfikacji.

 

Stwórz osobisty model swojej kariery.
Pobierz PDF

 

Proszę, udostępnij ten artykuł na Facebooku, pomagając innym w odnalezieniu własnej, unikalnej ścieżki kariery.